Ιστορώντας την Οδύσσεια: Μια ζωφόρος-κόσμημα στo κτήριο της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ [ΕΙΚΟΝΕΣ]

Δείτε εδώ σχετικό βίντεο: Η Οδύσσεια του Γ. Κόρδη στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ

Της Ειρήνης Φαραντούρη, Φιλολόγου-Αρχαιολόγου Α΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης

Ο ζωγράφος Γιώργος Κόρδης

Ο ζωγράφος Γιώργος Κόρδης δημιούργησε ένα μνημειώδες έργο με πρόταση του Κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Αχιλλέα Χαλδαιάκη στον χώρο της Σχολής από τις 12 έως τις 26 Μαρτίου 2021. Πρόκειται για μια μοναδική παγκοσμίως τοιχογραφία που καλύπτει επιφάνεια περίπου 180 τετραγωνικών μέτρων  (1,90 x 90 μέτρα), στον 3ο όροφο της Σχολής και αφηγείται την Οδύσσεια. Οι μορφές ιστορούνται σε σχεδόν φυσικό μέγεθος και στην τεχνοτροπική απόδοσή τους συνυφαίνονται σε ένα οργανικό όλον η τεχνική των αρχαίων ελληνικών ληκύθων, η μεσαιωνική ελληνική τέχνη (βυζαντινή), καθώς και στοιχεία από τον δυτικό μοντερνισμό. Χρησιμοποιήθηκε η τετράχρωμη Πολυγνώτεια παλέτα (ώχρα, κόκκινο, άσπρο, μαύρο) η οποία, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη πλαστικότητα και ποιότητα της γραμμής, επιτυγχάνει την αίσθηση μίας ανάγλυφης ζωφόρου.

Τη ζωφόρο περιτρέχει μια ζώνη με πρωτότυπο κείμενο της Οδύσσειας. Συγκεκριμένα, παρατίθεται αυτούσιο το Προοίμιο του Έπους, καθώς και χαρακτηριστικοί στίχοι κάτω από τις αντίστοιχες σκηνές. Με αυτό τον τρόπο το εν λόγω έργο εκτός από τη μοναδική καλλιτεχνική του αξία, αποκτά και εκπαιδευτικό ρόλο. Φοιτητές αλλά και μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα στον χώρο της Φιλοσοφικής να μελετήσουν in situ το αρχαίο κείμενο και να κατανοήσουν σε βάθος την ομηρική ποίηση (μετρική, αφηγηματικές τεχνικές – τεχνική του εγκιβωτισμού, στοιχεία πολιτισμού, ανθρωπομορφισμός των θεών κ.ά.).

Ο Γ. Κόρδης μπροστά στην παράσταση της Νέκυιας

Στην υλοποίηση του έργου βοήθησαν οι ζωγράφοι της ομάδας του Γ. Κόρδη: Κανέλλος Κανελλόπουλος, Πολυχρόνης Βήχος, Άλκης Παππάς, Μαρία Πάνου. Τη φιλολογική επιμέλεια του έργου είχε η Καθηγήτρια Φιλόλογος του Α΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης, κ. Ειρήνη Φαραντούρη.

ΕΔΩ: Η ζωφόρος και οι στίχοι που την περιτρέχουν σε μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτη

******

Ο Ποιητής επικαλείται τη Μούσα της Επικής Ποίησης, την Καλλιόπη.
Μετάβασή της Αθηνάς από τον Όλυμπο στην Ιθάκη. Υποδοχή και φιλοξενία της Αθηνάς-Μέντη από τον Τηλέμαχο. Είσοδος των μνηστήρων στο παλάτι και εμφάνιση της Πηνελόπης στο μέγαρο.
Ο Τηλέμαχος ταξιδεύει στην Πύλο, για να μάθει για την τύχη του πατέρα του.
Η φιλοξενία του Τηλέμαχου από τον σεβάσμιο βασιλιά Νέστορα. Εξιστόρηση νόστων άλλων ηρώων του Τρωικού πολέμου και της δράσης του Οδυσσέα.
Αποστολή του Ερμή από τον Όλυμπο στην Ωγυγία. Ανακοινώνει στην Καλυψώ την απόφαση των θεών για τον νόστο του Οδυσσέα μετά από 7 χρόνια παραμονής του στο νησί της.
Η Καλυψώ συναντά τον Οδυσσέα και του προτείνει να παραμείνει μαζί της χαρίζοντάς του την αθανασία. Ο Οδυσσέας επιλέγει τον νόστο.
ε 151-153 «Τον βρήκε εκεί να κάθεται στο περιγιάλι, ούτε στιγμή δεν στέγνωναν τα μάτια του απ᾽ το κλάμα, έλιωνε η γλυκιά ζωή του απ᾽ τον καημό του γυρισμού»
Κατασκευή σχεδίας σε τέσσερις ημέρες και απόπλους από την Ωγυγία.
Επιστροφή του Ποσειδώνα από τους Αιθίοπες, σύγκρουση με τον Οδυσσέα και παρέμβαση της Ινούς.
Ο Οδυσσέας ναυαγός στη Σχερία. H συνάντησή του με τη Ναυσικά.
Ο Οδυσσέας ικέτης στο παλάτι του Αλκίνοου: η 141-143 «Και μόνο όταν βρέθηκε αντίκρυ στην Αρήτη και στον Αλκίνοο μπροστά, τυλίγοντας τα χέρια του στα γόνατά της, έπεσε τότε το θεσπέσιο σύννεφο από πάνω του, και τον φανέρωσε»
Αποχαιρετισμός Ναυσικάς-Οδυσσέα: θ 461-462 «Χαίρε, ω ξένε. Όταν μια μέρα φτάσεις στην πατρίδα σου, να με θυμάσαι· γιατί σ᾽ εμένα πρώτη οφείλεις τη ζωή σου.»
Προσφορά οίνου και τύφλωση του Κύκλωπα Πολύφημου με πάσσαλο πυρακτωμένο: ι 353-354 «Του μίλησα, κι αυτός το κέρασμά μου δέχτηκε, το ρούφηξε μεμιάς, ένιωσε φοβερή ηδονή πίνοντας το γλυκό κρασί»
Ο Οδυσσέας έχοντας διαφύγει με τους συντρόφους του προκαλεί λεκτικά τον Πολύφημο. Ο Κύκλωπας κόβει μια κορυφή βουνού και τη ρίχνει στο πλοίο του Οδυσσέα προκαλώντας θαλασσοταραχή.
Ο Αίολος δίνει τον ασκό με τους ανέμους στον Οδυσσέα. Οι σύντροφοι ανοίγουν τον ασκό κρυφά και προκαλούν τρικυμία.
Οι Λαιστρυγόνες καταστρέφουν πετροβολώντας τα 11 καράβια του Οδυσσέα. Σώζεται μόνο το δικό του που ήταν αραγμένο έξω από το λιμάνι.
Ο Οδυσσέας στον Κάτω Κόσμο. Συνομιλία με τη μητέρα του Αντίκλεια.
Εμφάνιση πλήθους γυναικών και ηρώων.
Ο Οδυσσέας και οι Σειρήνες
Το καράβι του Οδυσσέα περνά από τους αντικριστούς βράχους της Σκύλλας και της Χάρυβδης.
Ο Δίας κεραυνοβολεί το καράβι, οι σύντροφοι καταποντίζονται, σώζεται μόνο ο Οδυσσέας ο οποίος παλεύει με τα κύματα για εννέα ημέρες, μέχρι να φτάσει στο νησί της Καλυψούς, την Ωγυγία.
Άφιξη στην Ιθάκη. Οι Φαίακες αποθέτουν κοιμισμένο τον Οδυσσέα στο λιμάνι και παράμερα τα δώρα του.
Εμφάνιση της Αθηνάς σαν βοσκόπουλο: συνομιλεί με τον Οδυσσέα, αποκαλύπτει της θεϊκής της υπόστασης και υπόσχεται να του συμπαρασταθεί.
Ο αναγνωρισμός του Οδυσσέα από τον Τηλέμαχο στην καλύβα του έμπιστου χοιροβοσκού Εύμαιου.
Αναγνώριση του Οδυσσέα από τον σκύλο του, τον Άργο.
Η Πηνελόπη υποκινημένη από τη θεά Αθηνά προκηρύσσει αγώνα τόξου μεταξύ των μνηστήρων με έπαθλο την ίδια. Νικητής όποιος τεντώσει το τόξο και περάσει το βέλος μέσα από δώδεκα πελέκια. Ο Τηλέμαχος παρεμβαίνει και δίνεται το τόξο στον Οδυσσέα. Μνηστηροφονία.
Ο αναγνωρισμός του Οδυσσέα από την Πηνελόπη. Συνεύρεση στη συζυγική κλίνη και εξιστόρηση παθημάτων:
ψ 342-343 «ύπνος γλυκύς, λυσιμελής τον έπιασε»

Πατήστε εδώ για να δείτε τον Γ. Κόρδη επί το έργον!